Bankalar karşılıksız çek yaprağı sebebiyle ödeme yaparken masraf alabilir mi?

[kadir]

 Banka sorumlu olduğu çek yaprak bedelini öderken bundan masraf alma hakkı var mı Buna dair Karar mevcut mu? Saygılarımla.

[Avukat]

Bankaların genel olarak yaptıkları bazı işlemler sebebiyle hiç sözleşme imzalamadığı kişilerden masraf alıp alamayacağı hususu tartışılabilir. Bankaların masraf tahsil etme hususunda TTK hükümlerine istinat eden kimi gerekçeler öne sürmeleri mümkündür. Ancak mahkemeler bu tür ihtilaflarda genelde bankalar aleyhine karar veriyorlar ve dava konusu bedeller temyiz sınırının altında kaldığı için bu tür kararlar temyiz de edilemeden kesinleşiyor. Sizin konunuz ise çok daha özel. Anladığım kadarıyla bankaların karşılıksız çekler sebebiyle sorumlu olduğu tutarın tahsili için bankaya gitmişsiniz, banka ise ödemesi gereken bedelden masraf kesmiş. Bu tür bir uygulamanın haksızlığı ve hukuka aykırılığı hususunda en küçük bir tereddüt bile söz konusu değildir. Banka, 3167 sayılı Kanun gereğince bu ödemeyi yapmak durumunda olan bir "borçlu" konumundadır ve hiçbir borçlu, ödeme yaparken "ben sana hizmet sunuyorum" gibi mantıksız bir gerekçe ileri sürerek alacaklıdan masraf talep edemez. Dolayısıyla uygulama haksız ve hukuka aykırıdır. Aşağıdaki haber, daha genel olarak bankaların aldığı bir kısım masraflarla ilgilidir ama size de yardımcı olacaktır:

Masraf alan bankaya ceza
Bahri KARATAŞ/İZMİR, (DHA)

Başkasının hesabına para yatırandan masraf alınması haksız bulundu.

İZMİR Barosu avukatlarından Hürriyet Akgün ile meslektaşı ve eşi Berrin Akgün, müvekilleri adına bir banka şubesine ayrı ayrı yatırdıkları para için 20'şer YTL BSMV (Banka ve Sigorta Muammeleleri Vergisi) ve masraf alınmasına itiraz ederek, iki ayrı mahkemede açtıkları davayı kazandı. Mahkemeler, bankanın Akgün çiftine 20 YTL'yi iade etmesine, yasal faiz harçlar, yargılama giderleri ve avukatlık ücretiyle birlikte toplam 452'şer YTL ödemesine karar verdi.
İzmir Barosu üyesi 25 yıllık avukat Hürriyet Akgün ile meslektaşı ve eşi Berrin Akgün geçen yıl, bir bankanın Cumhuriyet Bulvarı Şubesi'nde, ayrı zamanlarda müvekkillerinin hesaplarına para yatırdı. Banka görevlileri Akgün çiftinden 20'şer YTL BSMV ve masraf aldı. Bunun üzerine aynı büroyu paylaşan Akgün çifti, İzmir 9'uncu ve 12'inci Sulh Hukuk Mahkemesi'nde 'geri alma' davaları açtı.

Hürriyet Akgün dilekçesinde, banka ile aralarında bir akit bulunmadığını, paranın hiçbir hukuki neden ve haklı gerekçeye dayanılmadan alındığını belirterek şöyle dedi:
"Nedenini sorduğumda genel müdürlükten bu şekilde talimat verildiğini belirttiler. Bu parayı ödemek istemiyorsak, aynı şubede hesap açtırmamız ve otomotik ödeme talimatı vermemiz gerektiği belirtildi. Banka ile çalışmaya ve orada hesap açmaya zorlandık. Bankanın bu işlem nedeniyle tarafımıza sunduğu bir hizmet de yoktur. Banka tarafımızca hesabına para yatırılan müvekkilime hizmet vermektedir. Ücret alınacak ise hizmet sunduğu kişilerden ve onlarla yapacağı anlaşma çercevesinde alması gerekmektedir. Talep edilen hizmetin yerine getirilmesi ile taraflar arasında akit kurulduğu, davalı bankanın alt yapısı ve bilgisayar sistemi ile personelinin emeğinin kullanıldığı belirtiliyor. Banka altyapısını, personelini ve bilgisayar sistemini bankacılık hizmeti vereceği kişiler için kurmuştur. Bizim açımızdan davalı bankanın bize bir hizmeti yoktur. Hizmete dayalı olarak da tarfımızdan ücret veya komisyon alması doğru ve yasal değildir. Bu tür uygulamaları başka bankalar yapmamaktadır."
Avukat Berrin Akgün de aynı doğrultuda itirazların yer aldığı dilekçeyi mahkemeye verdi.

BANKA AVUKATI: PARA ALINMASI HAKLI

Banka avukatı ise savunmasında, sözkonusu paranın alınmasında bankanın haklı olduğunu iddia ederek şunları söyledi:
"Davacı, müvekkiline ait hesaba para yatırmak suretiyle bankamızdan hizmet alan kişi konumundadır. Davacı ile bankamız arasında akit olmadığı hususu tamamı ile hatalıdır. Hizmeti alıyor ise, genelgelerle öngürülmüş bedeli de ödemek zorundadır. Davacı şubenin kapısından girip gişeye yaklaştığı andan itibaren gerek işlemi yapan personelin zamanını ve emeğini, gerekse işlem yapılırken bankanın bilgisayar, iletişim ve bilişim sistemlerini kullanmaya başlamıştır. Davaya konu şekilde işlem yaptıran her kişi için personelin ve bankanın tüm sistemlerinin asgari 4 dakika kullanıldığını varsaysak bile, bu tür işlemlerin maliyeti açıkça ortaya çıkmaktadır. Sayılan tüm bu kalemlerin bankamız aleyhine bir maliyeti vardır ve tacir olan müvekkil banka hem bu masrafları tahsil etme, hem de kar elde etme hakkına sahiptir. Bankalar maliyetleri düşürmek, uzmanlaşmak, daha nitelikli hizmet verebilmek için şubesiz bankacılığı özendirme yolunu seçmektedir. Davacı bu işlemi bankanın İnternet Şubesi'ni kullanmak sureti ile ya da Bankamızın hizmet telefonunu arayarak şubeye gelmeden ve personeli meşgul etmeden, hiçbir ücret ödemeden yapma hakkına da sahiptir. Davacı işlemi bu usullerden biri ile yapmış olsaydı kendisine hiçbir masraf çıkmayacaktı. Bankalar tacir sıfatına haizdirler. Türk Ticaret Kanunu'nun 22'inci maddesi tacirin 'ücret isteme' hakkını düzenlemektedir. Bankacılık işlemleri için alınması gerekli tarifeye göre davacılardan 20'şer YTL masraf alınmıştır. Bu yüzden talepleri yerinde değildir. Davanın reddini istiyoruz."

EMSAL OLUŞTURUR

İzmir 9'inci ve 12'inci Sulh Hukukuk Mahkemesi ise avukat çifti haklı bularak, bankanın aldığı 20 YTL'yi iade etmesine, yasal faizi, harçlar, yargılama giderleri ve avukatlık ücretiyle birlikte toplam 452'şer YTL ödemesine karar verdi.
Avukat Hürriyet Aygün, mahkemenin verdiği kararın örnek oluşturduğunu belirterek, "Vatandaşlar bu konuda dikkatli olsun. Fazladadan para yatırmasınlar. Nasıl olsa alınan para az deyip dava açmaktan kaçınmasınlar. Adalet gereken cevabı veriyor" dedi.

DAHA ÖNCE DE KAZANMIŞTI

Avukat Hürriyet Akgün, daha önce de işyerinin sahibinin hesabına bürosunun kira bedelini yatırırken aynı bankadan kendisinden 20 YTL masraf alınması üzerine dava açmıştı. Hakim Akgün'ü haklı bulmuş, bankanın parayı faizi, yargılama giderleri ve avukatlık ücretiyle birlikte geri ödemesine karar vermişti.

http://www.milliyet.com.tr/default.aspx?aType=SonDakika&ArticleID=875679