Yargıtay ve Danıştay tek çatıda birleşecek, yeni Anayasa 2013'te çıkacak

[Avukat]

Başbakan Yardımcısı Bozdağ, AK Parti MYK toplantısına katılmak üzere parti genel merkezine gelişinde, yeni anayasa çalışmaları kapsamında AK Parti'nin yüksek yargı önerisiyle ilgili sorulara cevap verdi.

Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, AK Parti grubunun yeni anayasa çalışmaları kapsamında ortaya koyduğu öneride, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Danıştay ve Yargıtay'ın tek çatı altında toplanmasının, ''Temyiz Mahkemesi'' olarak ifade edilmesinin öngörüldüğünü bildirdi.

Bozdağ, AK Parti MYK toplantısına katılmak üzere parti genel merkezine gelişinde, yeni anayasa çalışmaları kapsamında AK Parti'nin yüksek yargı önerisiyle ilgili bir soru üzerine, Türkiye'de yargı birliğini savunmayan hemen hemen kimsenin kalmadığını, herkesin yargı birliğinin doğru olduğu, iki başlı ya da çoklu yargının hukuk devletiyle bağdaşmadığı görüşünü paylaştığını söyledi.

Bozdağ, şunları kaydetti:

''Bir yandan askeri yargı, öte yandan adli yargı, kendi içinde adli yargıyı, askeri yargıyı ikiye ayıran bir yapı, dört tane ayrı temyiz mahkemesi var. Tabii bunların usulleri birbirinden farklı, hakimleri savcıları birbirinden farklı. Bu kadar farklılık içerisinde hukuk devletini güçlü bir şekilde hayata geçirme imkanı maalesef başarılamıyor. O yüzden bunun tek çatı altında birleşmesi, tek temyiz mahkemesi olması bugüne kadar önerilen bir husustu. AK Parti grubunun ortaya koyduğu öneride Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Danıştay ve Yargıtay tek çatı altında toplanıyor, temyiz mahkemesi olarak ifade ediliyor. Ama adli yargı devam ederken, daha doğru bir ifadeyle ilk derece mahkemeleri içerisinde pek çok ihtisas mahkemeleri var. Örneğin diyelim idari eylem ve işlemlerle ilgili davalara yine uzman mahkeme olarak ilk derecede idari yargı bakacaktır, idare mahkemesi bakacaktır. İhtisas mahkemesi olarak ticaret mahkemesi gibi, iş mahkemesi gibi oluşturulacak onlar bakacak. Temyiz mahkemesine geldiği zaman ceza davasına ya da boşanma davasına bakan bir daire, idari konulara ilişkin davaların temyizen incelemesini yapmayacak. Bunlarla ilgili özel ihtisas daireleri temyiz mahkemesi bünyesinde oluşturulacak ve her mahkeme kendi alanında uzman olduğu konulara bakacak. Dolayısıyla işleyişte herhangi bir sorun yaşanmayacaktır, aksine içtihat birliği oluşacaktır. Yüksek mahkeme, temyiz mahkemesi içtihat mahkemesi olarak fonksiyonunu icra yapacaktır.''

-Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu-

Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nda, ilk derece mahkemelerinden seçilenler ile Cumhurbaşkanının atadığı hakimlerin de görev yaptığını anımsatan Bozdağ, taslakta bu yapıya TBMM'den atamanın ilave edildiğini, AK Parti'nin başkanlık sistemi önerisi olduğu için de Cumhurbaşkanı yerine başkan tarafından atama yapılmasının öngörüldüğünü söyledi.

Meclis'in üye seçiminin yeni olduğuna dikkati çeken Bozdağ, ''Hakimlerin seçmesi demokratik oluyor, Meclisin seçmesi niye demokratik olmasın? Başkanın seçmesi neden demokratik olmasın? Esasında biz demokratik bir yapıyı hayata geçirdik. Hem hakimlerin temsilcileri orada olacak (HSYK) hem milletin temsilcileri orada olacak hem milletin seçtiği başkanın atadıkları orada olacak. Dolayısıyla daha geniş tabanlı daha demokratik temsile uygun bir yapı olacaktır'' diye konuştu.

Anayasa Mahkemesi'ne başkanın üye seçmesi, meclisin üye seçmesinin yanlış olmadığını vurgulayan Bozdağ, ''Daha önce de Cumhurbaşkanımız seçiyordu. Meclis de biliyorsunuz son düzenlemeden sonra bazı üyeleri seçme imkanına kavuşmuştu. Şimdi biz diyoruz ki doğrudan böylesi bir seçim imkanı olsun'' dedi.

Başka demokratik ülkelerde de başkan ya da cumhurbaşkanı ile meclise seçim imkanı verildiğini hatırlatan Bozdağ, ''Meclisin seçmesinden niye korkuyorlar? Yani cumhurbaşkanını halk seçiyor, halkın yüzde 51 oyu ile seçilmiş cumhurbaşkanı veya başkanın atamasından niye çekiniyorlar? Çünkü onu da halk seçiyor, onu da halk seçiyor. Yani bu bizim yaptığımız düzenlemeler demokratik temsile, demokrasiye, hukuk devletine uygun düzenlemelerdir. Eleştirileri ben bu noktada haklı görmüyorum'' şeklinde konuştu.

-Yeni anayasa çalışmaları-

Yeni Anayasa çalışmalarıyla ilgili ''Başbakanın BDP ile de ortak adım atılabileceği yönünde açıklamaları vardı. Bu yönde yol haritanız nedir'' sorusu üzerine Bozdağ, şunları söyledi:

''Başbakanımızın söyledikleri gayet açık. Biz uzlaşmayla yeni bir anayasanın hayata geçirilmesini arzu ediyoruz. Uzlaşma komisyonu, 31 Aralık 2012'ye kadar yeni anayasa önerisini Türkiye toplumunun önüne koyacağını söyledi. Bu süre doldu, böyle bir netice ortaya çıkmadı. Meclis başkanının girişimiyle ek süre alındı bu üç ay olarak ifade edildi. Bu süre içinde uzlaşma komisyonunun mutabakatla yeni anayasa önerisi ortaya koyması dileğimiz, arzumuzdur. Böyle bir netice ortaya çıkarsa Türkiye'nin de yararına olur.''

Üç ay içinde böyle bir netice çıkmasa bile Türkiye'nin yeni anayasa ihtiyacının ortadan kalkmayacağına dikkati çeken Bozdağ, ''Öyleyse bu talebi karşılamak siyaset kurumunun vazifesi. Meclis bunu bir şekilde karşılayacaktır. O yüzden biz diyoruz ki eğer uzlaşma komisyonundan yüzde yüz mutabakat çıkmazsa o zaman üçlü mutabakat ararız, yaparsak öyle olur. Olmadı ikili mutabakatla, yapabilirsek, öyle netice alabilirsek, adımlarımızı öyle atabiliriz. Çünkü Türkiye'nin buna ihtiyacı var. Bizim söylediğimiz odur. Yeni anayasayı hayata geçirebilecek imkan bulduğumuzda 'bu adımı biz atmıyoruz' diyemeyiz, demeyiz, çünkü toplumumuzun böyle bir talebi var, biz bu talebi hayata geçirmek durumundayız'' diye konuştu.

30 yıldır yeni anayasa ihtiyacının dile getirildiğini anımsatan Bozdağ, uzlaşma komisyonunda buna çözüm bulunması temennisini dile getirdi.

''Asla şu partiyle bir araya gelmeyiz diye birşey söylemiyor değil mi AK Parti, BDP ile de ittifak yapılarak referanduma gidilebilir mi'' sorusuna ise Bozdağ, ''Hayır, böyle bir şey söylemiyoruz. Uzlaşma komisyonunda bir araya geliyoruz, Meclis Genel Kurulu'nda bir araya geliyoruz, komisyonlarda bir araya geliyoruz. Yani her yerde bir aradayız. Anayasayı yapmak konusunda bütün partilerle bir aradayız. Onun için Türkiye'nin ihtiyacını karşılayacak yeni anayasayı hayata geçirme konusunda milletin talimatı çok net. O yüzden biz bu talimata uygun hareket etmeyi düşünüyoruz'' yanıtını verdi.

Bir soru üzerine, komisyonun netice almaması halinde neler olabilir üzerinde konuşulduğunu, Başbakan Erdoğan'ın açıklamalarının da buna yönelik teşvik edici açıklamalar olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Bozdağ, ''İpe un seriyor'' görüntüsü verilmemesinin önem taşıdığını söyledi.

Kaynak: AA
http://www.haber7.com/ic-politika/haber/987578-bozdag-temyiz-mahkemesi-teklifini-anlatti



Beşir Atalay: Temyiz mahkemelerini teke düşürmek istiyoruz

Kırıkkale'de başkanlığını yaptığı Güç Birliği Toplantısı'na katılmak üzere beraberinde Milli Savunma Komisyonu Başkanı ve Kırıkkale Milletvekili Oğuz Kağan Köksal ile birlikte gelen Beşir Atalay, kentte bir dizi ziyaret ve incelemelerde bulundu, vatandaşların sorunlarını dinledi, gündemde olan yeni Anayasa kapsamı içinde bulunan Yargıtay ve Danıştay'ın kapatılarak temyiz mahkemesi kurulmasını değerlendirdi. Atalay, Valilik toplantı odasında basın mensuplarının sorularını cevaplandırdı. Atalay, Yargıtay ve Danıştay'ın kapatılmasına yönelik bir soru üzerine şunları söyledi:

TEMYİZ MAHKEMESİ ÖNGÖRÜYORUZ
"Meclis'te uzlaşma komisyonu çalışıyor. Geçtiğimiz Salı günü Uzlaşma Komisyonu yargı ile direk konuları ele aldı. Daha doğrusu partiler, 4 parti yargı ile ilgili tekliflerini verdi. Biz de yargı ile ilgili AK Parti olarak teklifimizi verdik. Partimizin Anayasa ile ilgili görüşlerini, politikalarını yürüten bir ekibimiz var. Ben de onun içindeyim. Uzlaşma Komisyonu'ndaki üç üyemiz ile biz her hafta Uzlaşma Komisyonu nasıl yürüyor, orada hangi tartışmalar oluyor, bizim partimizin oradaki tutumu nedir, ne olmalıdır, orada değerlendiriyoruz. Salı günü yargı ile kısmını değerlendirdik. Partimizin yargı ile olan teklifini verdik. Orada bir temyiz mahkemesi öngörüyoruz. Yani şu anda temyiz mahkemesi durumunda değişik mahkemeler var biliyorsunuz. Değişik kurumlar var, Yargıtay var, Danıştay var, Askeri yargı var. Yani çok temyiz var. Bizim teklifimizde, temyiz mahkemesi teke indiriliyor. Hem böylece içtihat birliği sağlanacak, hem de bu dağınıklık önlenmiş olacak. Yani yargıda biraz daha tekliğe doğru gidilmiş olacak. Şu andaki gördüğümüz sorun alanları da orada çözülmüş olacak".

İdari yargıda bir idari mahkemeler, bir de Bölge İdare mahkemelerinin var olduğunu belirten Atalay, "İdari yargı mahkemelerinin kararları Bölge İdari Mahkemelerinde temyiz edilir. Oraya itiraz edilir ve bölge idari mahkemelerince görüşülür. Bir anlamda orada bir temyiz işlemi görür. Adli yargıda da biliyorsunuz şu anda bizde yeni temyiz mekanizmaları kuruluyor. İstinaf Mahkemeleri Kanunu çıktı. Kurulması belirli bir zaman alıyor, ama hızla ilerleyecek. İstinaf Mahkemeleri de adli yargıda bir anlamda temyiz mahkemeleri olacak. O zaman bizim bu temyiz mahkemesi olarak nitelediğimiz daha üst mahkeme bir anlamda içtihat mahkemesi olacak. İçtihat, yargı organı olacak. Yani bu istinaf, bölge idare mahkemelerinden veya askeri yargıdan gelen itirazları inceleyen ve içtihati kararlar veren bir temyiz olacak. Tabi orada yine bölünecek. İdari yargıdan gelenlere bakan daireler olacak, adli yargıdan gelen itirazlara bakan daireler olacak. Ama tek çatı altında bir temyiz mahkemesi olacak. Doğrusu, ülkemiz için biz yeni çalışmamızda böyle bir teklifi yeni Anayasa için öngörmüş olduk ve Meclis Başkanlığına, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin yargı kısmıyla ilgili teklifini o şekilde vermiş olduk" dedi.

http://www.dha.com.tr/basbakan-yardimcisi-besir-atalay-temyiz-mahkemelerini-teke-dusurmek-istiyoruz-son-dakika-haberi_424816.html


Ak Parti tarafından sunulan teklif, konuyla ilgili çevrelerde tartışılmaya başladı. İşte temyiz mahkemelerinin birleştirilmesine olumsuz yaklaşan bir yazarın köşesine taşıdığı görüşler:

'Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye', Muharrem Sarıkaya, Habertürk

EĞER AK Parti'nin Anayasa teklifindeki yargıya dönük düzenleme gerçekleşirse, hukuk sisteminde 176 yıl öncesine dönülmüş olacak.
Yani, II. Mahmud dönemindeki Tanzimat hareketlerinin gerektirdiği düzenlemeler çerçevesinde 1837'de kurulan "Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye" yeniden oluşacak.
Böylece 1867'den bu yana ayrı çalışan Yargıtay, Danıştay tekrar tek çatı altında "Temyiz Mahkemesi" adıyla toplanacak.
Askeri Yargı da aynı çatıda yerini alacak.
Bu durum, dava dosyaları arasında sıkışıp kalmış olan yargı sisteminin sağlıklı işlemesini sağlar mı?
Konu üzerinde hem pratik, hem de akademik deneyime sahip iki akil hukuk insanına düşüncelerini sordum.
Yargıtay Onursal Başkanı Prof. Dr. Sami Selçuk ve eski bakan Prof. Dr. Hikmet Sami Türk...

KENDİNDEN MENKUL
Prof. Dr. Selçuk, AK Parti'nin önerisini incelediğini belirtti, "Eğer böyle ise kendinden menkul sistemler yaratıyorlar" tepkisini gösterip ekledi:
"Türkiye, hukuk sistemini Kara Avrupa'ya göre belirlemiş. Getirmek istedikleri ise Anglosakson... O zaman bütün hukuk sisteminizi de tümden değiştirmeniz gerekir. Asırlık kurumları bozup, biraz ondan biraz öbüründen kendinden menkul üçüncü bir sistem oluşturamazsınız. İyi inceleme yapmadan sistemleri buluşturmak doğru değil."
Prof. Dr. Selçuk, son dönem çıkan yasaların yapılış şeklini de eleştirirken Türk Ceza Kanunu'na göndermede bulundu ve "Hukuk fakültesindeki öğrencilerim bile cümle hataları ve yanlışlarını hemen fark ediyor, onlar nasıl kanun yapıyor anlamak imkânsız" dedi.

DEVLETİN TEMELİ
Prof. Dr. Türk ise getirilmek istenen sistemin, ABD benzeri olduğunu belirtti.
ABD de dava takip etmiş bir hukukçu olduğunu anımsattı, sistemin orada alt ve üst kademede birlikte çalıştığına vurgu yapıp şu soruları yöneltti:
"Şimdi üst kademeyi değiştiriyorlar. Peki alt kademe mahkemeler ne olacak? Bu kadar birikmiş zengin içtihat yok mu sayılacak? "
Yeni sistemin çok büyük boyutta bir temyiz mahkemesinin kurulmasını beraberinde getireceğine belirtti.
Bunun zaten iş yükünden boğulan mahkemeleri daha fazla yük altında bırakacağını söyledi.
"Asırlar önce, 1868'de kurulup oturmuş bir sistemin aksayan yanlarını düzeltmek varken, tüm sistemi yıkıp başka bir sistemle yeniden kurmak doğru değil" dedi.
"Adalet mülkün (devletin) temelidir" sözüne de atıf yapıp ekledi:
"Bir devletin en önemli işlevi adalet, temel tamamen değiştirilmek isteniyor. Ayrıca Anayasa Mahkemesi'nin hem esas, hem de şekilden Anayasa değişikliklerini denetlemesini ortadan kaldırıyor."
Prof. Dr. Türk, bunları sıralayıp noktaladı:
"Hukuk devletinin getirilmek istendiği yer Tanzimat'tan da geriye gidiyor... "

http://www.haberturk.com/yazarlar/muharrem-sarikaya/818246-meclis-i-vala-yi-ahkam-i-adliye