Yeni çek kanunu değişiklikler ve yenilikler hakkında

[Öğrenci Serdar]

Değerli abilerim böyle bir siteden dolayı sizleri tebrik ederim ve saygılarımı sunarım
Emeği geçenlere teşekür ederim
Yeni çek yasası ile çek ile ilgili değişiklikler ve yenilikler geldi , açıkçası çalıştım bu konuda fakat yanlış yapmamak ve eksik kalmak stemiyorum
Bu konuda değişiklik ve yeniliklerle ilgili notların olduğu bir kaynak varmıdır paylaşırsanız çok sevinirim
Birde takıldığım bir husus var; yeni çek kanununda takip yapabilmek için çekin ibraz süresinde ibraz edilmeli ve karşılıksızdır yazdırılmalı şimdilik 31.12.2011 tarihine kadar zaten vadesinden önce çekler ibraz edilemeyecek fakat
2012 yılından sonra vadeden öncede ibraz olunacak anlaşılıyor o zaman
2012 den sonra elimizde olan çeki vadesinden önce bankaya tahsile gittiğimizde karşılığı yoksa banka vadeden önce ibraz olan çek için karşılıksızdır yazısı yazmak zorunda mı yoksa vadeden önce ibraz edildiği için karşılıksızdır yazılmayacak mıdır?
Tekrar teşekkürler saolun

[Avukat]

Merhabalar, hoşgeldiniz.

takıldığım bir husus var; yeni çek kanununda takip yapabilmek için çekin ibraz süresinde ibraz edilmeli ve karşılıksızdır yazdırılmalı şimdilik 31.12.2011 tarihine kadar zaten vadesinden önce çekler ibraz edilemeyecek fakat 2012 yılından sonra vadeden öncede ibraz olunacak anlaşılıyor o zaman 2012 den sonra elimizde olan çeki vadesinden önce bankaya tahsile gittiğimizde karşılığı yoksa banka vadeden önce ibraz olan çek için karşılıksızdır yazısı yazmak zorunda mı yoksa vadeden önce ibraz edildiği için karşılıksızdır yazılmayacak mıdır?

5941 Sayılı yeni Çek Kanunu'nun 3/son maddesi aynen şu şekildedir: "Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihinden önce ibraz edilen çekin karşılığının Türk Ticaret Kanununun 707 nci maddesi uyarınca kısmen veya tamamen ödenmemiş olması hâlinde, bu çekle ilgili olarak hukukî takip yapılamaz. İleri düzenleme tarihli çekle ilgili olarak hukukî takip yapılabilmesi için, çekin üzerindeki düzenleme tarihine göre kanunî ibraz süresi içinde bankaya ibraz edilmesi ve karşılıksızdır işlemine tabi tutulması şarttır."

Keza geçici birinci maddenin beşinci fıkrası da aynen şu şekildedir: "31/12/2011 tarihine kadar, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ödenmek için muhatap bankaya ibrazı geçersizdir."

Görüldüğü üzere 2011 yılından sonra da Çek Kanunu m. 3/son gereğince ileri tarihli çekler bankaya ibraz edildiğinde kısmen veya tamamen karşılıksız iseler, bu çeklere istinaden hukuki takip yapılamayacaktır. Ancak 2011 yılından sonra bu tür çeklerin de arkasına bankaların karşılıksız olduklarını belirtmeleri gerektiğini düşünüyorum. Zira bu bir tespit işlemidir ve bu işlem yapılmazsa, hem çekin keşide tarihinden evvel bankaya ibraz edildiği hem de kısmen veya tamamen karşılıksız çıktığı belirlenemeyecektir. Maddede bu yönde yasaklayıcı bir hüküm de bulunmadığına, bilakis geçici birinci maddenin beşinci fıkrası sadece 2011 yılı sonuna kadar erken ibrazı yasakladığına göre, 01.01.2012 tarihinden itibaren çekin arkası banka tarafından yazılmalıdır diye düşünüyorum.

Kaynaktan kastınız kitap çalışmaları ise, aşağıdaki linkteki kitapları inceleyebilirsiniz:
http://www.hukukmarket.com/index.php?main_page=pubs_product_book_info&products_id=136455
http://www.seckin.com.tr/urun.aspx?productID=5347

Öğrencilik hayatınızda başarılar dilerim. Saygılar.

[Öğrenci Serdar]

Hayırlı akşamlar
Yeni çek kanunu ile tüzel kişiler sadece tacir çekimi kullanabilecek
tüzel kişiler içinde hamiline çek olacak mı?
Yani şirketler hamiline çek keşide edecebilecekler mi? Çalışmalarınızda başarılar
Ayrıca şirketler için hamiline çek defteri verilirse bu çekler maliye ye bildirilecek midir çünkü hamiline demek genellikle gayriresmi iş yapmak demektir
Teşekkürler

[Avukat]

Merhabalar. Hamiline çek verilmesi konusunda tacir olan/olmayan yahut tüzel kişi/gerçek kişi ayrımı yoktur. Buna göre isteyen herkes hamiline yazılı çek defteri kullanabilecektir. Ancak hamiline verilecek çekler için ayrı çek hesabı açılacak, hamiline çek yapraklarının üzerinde mutlaka "hamiline" ibaresi matbu olarak yer alacaktır (m.2/6).
Hamiline çek hesabı sahiplerinin açık kimlikleri, vergi kimlik numaraları, bu hesaplardan ödeme yapılan kişilere ait bilgiler ile bu kişilere yapılan ödemelerin tutarları ve üzerinde kimlik numarası bulunmayan çeklere ilişkin bilgiler ilgili bankalar tarafından dönemler itibariyle Gelir İdaresi Başkanlığına elektronik ortamda bildirilecektir (m.4/1).
Hamiline çek defteri yaprağını kullanmadan, hamiline düzenlenen çeklerin geçerli olup olmadığı konusunda Yasada açık bir düzenleme yoktur. 2. maddenin 9. fıkrasında "Türk Ticaret Kanunundaki unsurları taşıması kaydıyla, düzenlenen çekin bu maddede yer alan koşullara aykırı olması çekin geçerliliğini etkilemez" denildiğinden; matbu "hamiline" ibaresi taşımayan hamile yazılı çekler, T. Ticaret Kanunu hükümlerine uyulması şartıyla geçerli sayılacaktır. Ancak hamiline çek defteri yaprağını kullanmadan hamiline çek düzenleyen kişi, bu aykırılığı içeren her bir çekle ilgili olarak bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır (m.7/9).
Bankalar, hamiline çek defteri yaprağını kullanmadan hamiline çek düzenlendiğini tespit etmeleri halinde, mevcut delilleriyle birlikte durumu, tespit tarihinden itibaren en geç bir hafta içinde C. Başsavcılığına ve Gelir İdaresi Başkanlığına bildirmekle yükümlüdür (m.4/3). Ancak bu konuda yeni Çek Kanunu'nda cezai yaptırım öngörülmemiştir. TCK'na göre – örneğin m. 278 – banka görevlilerinin savcılığa bildirim yükümlülüğünün bulunup bulunmadığı tartışılabilir.

Özetle, tüzel kişiler de herkes gibi bankalarda hamiline çek hesapları açtırıp hamiline yazılı çek karneleri alabilir. Kanunda bu hususla ilgili herhangi bir sınırlandırma bulunmamaktadır. Yeni Çek kanunu'yla ilgili daha detaylı bilgileri aşağıdaki linklerde yer alan çalışmalarda bulabilirsiniz:

http://www.tbb.org.tr/Dosyalar/Konferans_Sunumlari/SR_yeni_cek_kanunu_ve_degerlendirilmesi_07012010.pdf
http://www.tbb.org.tr/Dosyalar/Yasal_Duzenlemeler/Cek_Kanunu_Tasarisi/Cek_Kanunu_Degerlendirme_08012010.pdf

Kolay gelsin...

[Öğrenci Serdar]

Üstadım
Yeni çekler elimize geliyor müşterilerden TACİR çekleri
yeni kanun ile çekleri keşide edenlerin ad ve soyad larını yazmaları gerekli fakat gelen çeklerde eskisi gibi sadece imza var keşide edenin adı ve soyadı yazılmıyor
Bu durumda çekin geçersizliği varmı yada ne gibi sakıncaları var
Bu şekilde gelen çekleri kabul etmelimiyiz
iyi çalışmalar teşekkürler

[Avukat]

Merhabalar. Yeni Çek Kanunu'nun 2. maddesinin konuyla ilgili 7, 8 ve 9. fıkraları aynen şu şekildedir:

[7] Çek defterinin her bir yaprağına;

a) Çek hesabının numarası,

b) Çek hesabının bulunduğu banka şubesinin adı,

c) Çek hesabı sahibi gerçek kişinin adı ve soyadı, tüzel kişinin adı,

ç) Çek hesabı sahibi gerçek veya tüzel kişinin vergi kimlik numarası,

yazılır.

[8] Tüzel kişi adına çek düzenleyen kişinin adı ve soyadı, düzenlenen çek üzerine açıkça yazılır.

[9] Türk Ticaret Kanunundaki unsurları taşıması kaydıyla, düzenlenen çekin bu maddede yer alan koşullara aykırı olması çekin geçerliliğini etkilemez.

Türk Ticaret Kanunu'nun 692 ve 693. maddeleri aynen şu şekildedir:

    Çeklerin Keşidesi ve Şekli
     
     A) Şekil:
   
     I - Unsurlar:
   
     Madde 692 – Çek:
   
     1. "Çek" kelimesini ve eğer senet Türkçeden başka bir dille yazılmış ise o dilde "Çek" karşılığı olarak kullanılan kelimeyi;
   
     2. Kayıtsız ve şartsız muayyen bir bedelin ödenmesi için havaleyi;
   
     3. Ödeyecek kimsenin "muhatabın" ad ve soyadını;
   
     4. Ödeme yerini;
   
     5. Keşide gününü ve yerini;
   
     6. Çeki çeken kimsenin (Keşidecinin) imzasını;
   
    ihtiva eder.
   
     II - Unsurların bulunmaması:
   
     Madde 693 – Yukarıki maddede gösterilen hususlardan birini ihtiva etmiyen bir senet aşağıdaki fıkralarda yazılı haller dışında, çek sayılmaz.
   
     Çekte sarahat yoksa muhatabın ad ve soyadı yanında gösterilen yer, ödeme yeri sayılır. Muhatabın ad ve soyadı yanında birden fazla yer gösterildiği takdirde çek, ilk gösterilen yerde ödenir. Böyle bir sarahat ve başka bir kayıt da mevcut değilse çek muhatabın iş merkezinin bulunduğu yerde ödenir.
   
     Keşide yeri gösterilmemiş olan çek, keşidecinin ad ve soyadı yanında yazılı olan yerde çekilmiş sayılır.

Özetle, çekteki ad-soyad ve unvan bilgilerinin yazılmamış olması çekleri geçersiz kılmayacaktır. Kolay gelsin...