VUK'nun mükerrer 354. maddesinin üçüncü fıkrasına göre iş-
yeri cezasımn uygulanabilmesi için belge düzenine uyulmad ığı- nın ikinci defa tesbiti üzerine yükümlülünün bir yazı ile uyarılarak,
belge düzenine uymamamn bir defa daha tekerrürü halinde
işyeri kapatma cezasının uygulanacağınm duyurulmuş olması
şarttır. VUK 181 numaralı genel tebliğ uyarmca bu yazıyı göndermek
vergi dairelerinin ve bağlı vergi dairelerinde mal müdürlüklerinin
görevidir. Uyan yazısı gönderilmemiş yükümlü hakkında
kapatma cezasmın uygulanması mümkün değildir..HUKUK DANIŞMANI/Avukat Halime ŞANLI

Işyeri kapatma cezasının uygulanabilmesi için belge düzenine
uyulmadığının bir takvim yılı içerisinde üç kez tesbit ,edilmesi
gereklidir. Her üç tesbit de yetkili kişilerce yapılmalidır. VUK.
md. 353'te sözü geçen belgeler bir takvim yılı içerisinde üç kez
kullanılmamış veya bulundurulmarnış olmalıdır. Bir diğer ifa-
deyle, bir ocak ile otuzbir aralık tarihleri arasmda üç defa belge
düzenine uyulmadığınm tesbiti halinde işyeri kapatma cezası uygulanabilecektir.
Burada dikkat edilmesi gerekli nokta, cezanın
uygulanma şartının belge düzenine üç defa uyulmamas ı değil,
bu durumun bir takvim yıli içerisinde üç defa tesbit edilmesi olduğudur.
Demek ki, bir takvim yıli içerisinde üç defa belge düzenine
uyulmamış olsa bile, tesbitlerden biri takvim y ılı sona erdikten
sonra yapılsa, kapatma cezası verilemeyecektir.
VUK 181 numaralı genel tebliğe göre, iş yerinin kapatılması- na esas teşkil edecek tesbitlerde belgenin aynı neviden olması
şartı aranmayacak, VUK md. 353'te sayılan belgeler-den aynı veya
değişik üç adedinin kullanılmadığımn veya bulundurulmadı- ğımn üç defa tesbit edilmiş olması yetecektir.
Yükümlünün sahip olduğu işletmenin birden fazla işyerini
kapsaması halinde, aynı işyerinde değil de yükümlüye ait deği-
şik işyerlerinde toplam üç defa belge düzenine uyulmamasımn iş
yeri kapatma cezasını gerektirip gerektirmediği tartışılabilir (6).
VUK, işyeri kapatma cezasında, işletmeyi değil işyerini esas almıştır.
Bu nedenle belge düzenine mutlaka aynı işyerinde uyulmamış
olunmalıdır. Aynı işletmeye dahil olsa bile ayrı işyerlerinde
toplam üç defa belge düzenine uyulmaması , kapatma cezasmı
gerektirmeyecektir. Nitekim VUK 181 numaralı genel tebliğde
de, taşıtlarda belge düzenine uyulmaması halinde, yalnızca tesbitlerin
yapıldığı taşıta kapatma cezası uygulanacağı belirtilmiş-
tir. Aynı yükümlüye ait bütün ta şıtların değil de sadece belge
düzenine uyulmayan taşıtın kapatılması , belge düzenine üç kez
aynı işyerinde uyulmamış olunması gerektiğini' göstermektedir..HUKUK DANIŞMANI/Avukat Halime ŞANLI

VUK miikerrer md. 354e göre işyeri kapatma cezasımn uygulanabilmesinin
ilk ş rtı , VUK md. 353'ün 1. ve 2. bentlerinde sayılan
belgelerin kullanılmaması veya bulundurulmaması , bir di-
ğer ifadeyle, belge düzenine uyulmaması suretiyle özel usulsüzlük
suçunun işlenmiş olunması dır. Sözü geçen belgeler, fatura,
gider pusulası , müstahsil makbuzu; serbest meslek makbuzu, perakende
satış vesikalan (perakende satış fişi, ödeme kaydedici
cihazlarla verilen fiş, giriş ve yolcu taşıma bileti), sevk irsaliyesi,
yolcu listesi, taşıma irsaliyesi ve günlük müşteri listesidir. Bu
belgeler, VUK'nun ilgili hükümlerinde belirtilen bilgileri taşımadıklan,
159. numaralı tebliğ gereğince notere tasdik ettirilmedikleri
veya Vergi Usul Kanunu Uyarmca Vergi Mükellefleri Tarafından
Kullanılan. Belgelerin Basım ve Dağıtımı Hakkında Yö-
• netmelik esaslanna göre hazırlanmadıklan halde, VUK 181 numarah
genel tebliğ uyarinca hiç düzenlenmemiş sayılacaklardır...AVUKAT HALİME ŞANLI/İZMİR

İşyeri kapatma cezasmın uygulanabilmesi için üç olumlu ve
bir olumsuz olmak üzere toplam dört şart gerçekleşmelidir.
Olumlu şartlar, belge düzenine uyulmamış olması , bu durumun
yetkililerce bir takvim yıli içerisinde üç defa tesbit edilmesi ve
cezanın uygulanacağınm önceden hatırlatılmış olmasıdır. Olumsuz
şart ise, belge düzenine uymama filmin gerçek kişilerde kanuni
temsilciye ait olmamasıdır..Avukat Halime ŞANLI-İZMİR

Vergi suç ve cezaları, mali nitelikli ve ceza hukuku nitelikli
suç ve cezalar olmak üzere iki bölüme aynlabiir. Mali nitelikli
vergi suç ve cezaları , idari niteliktedir (1). Bu suçlarda filin işlenip
işlenmediği idari usullerle saptanır ve işlenmişse idari mü-
eyyideler uygulanır. Buna karşın ceza hukuku anlamındaki vergi
suç ve cezalarmda, suç yaratan norm, ceza hukuku ilkelerine
uygun şekilde yasama orgamnca düzenlenir ve filin işlenip iş-
lenmediği ceza mahkemesi tarafından belirlenir (2).
İşyeri kapatmaya neden olan fil ve işyeri kapatma cezası,
mali nitelikli bir suç ve cezadır (3). Çünkü kapatma cezası idari
bir kararla uygulanır ve uyuşmazlık halinde vergi mahkemeleri
görevlidir. Ayrıca VUK'nun mükerrer 354. maddesi, kanunun
"Vergi Cezaları" başlığım taşıyan ikinci kısmında yer almaktadır
ve maddenin kenar başlığmda da işyeri kapatmanın bir "ceza"
olduğu açıkça yazilıdır..Avukat Halime ŞANLI/HUKUK DANIŞMANI-İZMİR